Vụ gia đình nông dân Đoàn Văn Vươn bị chính quyền cưỡng chế đất
đai chỉ là một trong hàng chục nghìn vụ trên cả nước trong nhiều năm qua. Nhưng
vụ nổ súng vào lực lượng cưỡng chế của chính quyền lại thu hút sự chú ý đặc biệt
của dư luận trong, ngoài nước với hàng nghìn bài viết đăng tải trên 700 tờ báo
do nhà nước quản lý chưa kể hàng nghìn bài viết trên các mạng truyền thông khác
nhau.
Ban đầu báo giới khá dè dặt khi đưa tin, chỉ đến khi tín hiệu đèn xanh của nhà nước bật lên bằng
việc cho đăng tải ý kiến của nguyên đại tướng, chủ tịch nước Lê Đức Anh chỉ
chích các sai phạm của chính quyền huyện Tiên lãng thì giới truyền thông chính thống mới ồn ào
nhập cuộc. Điều đó cho thấy đảng, nhà nước Việt nam đã dán tiếp gửi ra bên
ngoài một thông điệp thể hiện chủ trương sẽ cải tổ bộ máy chính quyền địa
phương và làm dịu sự bức xúc, bất mãn ngày càng tăng cao có nguy cơ biến thành các
cuộc xung đột không thể kiểm soát nếu không có hành động nào để xì hơi bớt cái
nồi áp xuất trong dân chúng đã có dấu hiệu bật van.
Tín hiệu xanh có màu sắc tiến bộ đó có phải là bằng chứng cho
thấy đảng, chính phủ đang muốn xác lập khái niệm Nhà nước Pháp quyền như là một Nhà nước trong đó các quy phạm pháp
luật được sắp xếp có trật tự sao cho quyền lực phải chịu sự giới hạn. Trong mô
hình này, mỗi quy phạm có được hiệu lực từ sự tuân thủ các quy phạm cao hơn. Sự
tồn tại một trật tự có thứ bậc các quy phạm tạo nên một trong những đảm bảo
quan trọng bậc nhất của Nhà nước pháp quyền. Trong khuôn mẫu đó, thẩm quyền của
các cơ quan Nhà nước phải được xác định một cách rõ ràng và các quy phạm mà những
cơ quan này tạo ra chỉ có hiệu lực với điều kiện tuân thủ toàn bộ các quy phạm
có hiệu lực cao hơn. Cao nhất của hệ thống các quy phạm pháp luật là Hiến pháp.
Thật sự chúng ta chưa có Nhà nước pháp quyền mà chỉ là đang ở
trong quá trình xây dựng. Điều đó dẫn đến việc “công tác xây dựng Nhà nước pháp
quyền xã hội chủ nghĩa còn chưa theo kịp yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội và
quản lý đất nước”. Chủ tịch Trương Tấn Sang đã từng cho rằng: “Quan liêu, tham
nhũng, lãng phí vẫn còn nghiêm trọng, chưa được ngăn chặn, đẩy lùi. Những hạn
chế, yếu kém trong lĩnh vực xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa đã
gây ra những khó khăn, cản trở, làm hạn chế thành tựu của đất nước, trong một số
lĩnh vực còn tạo nên bức xúc xã hội”.
Thực chất, các sai phạm về quản lý đất đai, tham nhũng, lạm
quyền ở bất kỳ quốc gia nào cũng là một phạm trù lịch sử, xuất hiện cùng với sự
ra đời, tồn tại và phát triển của Nhà nước. Nó như một khuyết tật bẩm sinh của
quyền lực. Tuy nhiên cái khuyết tật ấy trở nên cực kỳ nguy hiểm có thể dẫn đến
sự cáo chung cho một chế độ nếu chính thể đó không kịp thời cắt thuốc hoặc cắt
bỏ khối u này một cách triệt để. Ở các nước theo chủ nghĩa cộng sản, khuyết tật
cốt tử của nhà nước là sự mâu thuẫn trong phân định vai trò lãnh đạo nhà nước
và quyền sở hữu đất đai. Ở đây quyền lực nhà nước tập trung trong tay các đảng
viên là thành phần điều hành bộ máy nhà nước. Chính một bộ phận không nhỏ các đảng
viên này đã trở nên suy thoái biến chất, lạm dụng quyền lực lèo lái chính sách
theo hướng có lợi cho cá nhân và nhóm lợi ích. Họ nhào nặn, bóp méo luật pháp,
cố làm rối rắm các văn bản luật nhằm trục lợi bất chấp nỗi thống khổ của nhân
dân, nhất là tầng lớp nông dân.
Mặt khác, có một
thực tế phải thừa nhận là trong xã hội, phần đông cán bộ, đảng viên đến quần
chúng lao động đều chưa thực sự hiểu và sử dụng quyền dân chủ của mình. Trong vụ
cưỡng chế đất của gia đình ông Đoàn Văn Vươn ở huyện Tiên Lãng Hải Phòng, nhìn
nhận diễn biến và hậu quả của nó, thấy rõ quyền của người dân bị vi phạm nghiêm
trọng bởi chính quyền các cấp bước qua
luật pháp, cắt bỏ các điều khoản bảo vệ quyền dân nhưng lợi dụng kẽ hở luật, lợi
dụng sự thiếu hoàn thiện luật (như luật đất đai 2003 chẳng hạn) để huy động cả
một bộ máy quyền lực áp chế người dân. Phải nhìn
thấy ở đây, việc tổ chức lực lượng cưỡng chế một cách hùng hậu là một biểu hiện
của việc tự thừa nhận tính không chính danh của chính quyền huyện. Trong nhiều
trường hợp, nếu phát hiện hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng đến tài sản,
tính mạng của nhà nước và công dân thì bất cứ cá nhân, tổ chức dân sự nào cũng
có thể tham gia bằng phương pháp ôn hòa. Nhưng chính quyền huyện đã tổ chức đưa
hàng trăm người bao gồm cả quân đội, công an, bộ đội biên phòng... để thực hiện
một việc nhỏ như cưỡng chế thu hồi mảnh đất của một gia đình người dân thì đã
biểu hiện rõ tư duy coi người dân bị thu hồi đất như đối tượng cần “chiến đấu”
chứ không phải là đối tượng để giải thích, thuyết phục. Điều này tất yếu gây
nên cảm giác ức chế, cô thế, bị đàn áp trong lòng người dân khi bị dồn vào thế
cùng, sinh ra những phản ứng quyết liệt không kiểm soát nổi. Trong vụ Đoàn Văn
Vươn, lực lượng cưỡng chế có hành vi xả đạn, tàn phá nhà cửa và tạo điều kiện
cho việc cướp bóc tài sản của không khác là bao với một đám đông cướp ngày được
bảo kê của chính quyền huyện.
Nếu những người lãnh đạo ở huyện Tiên lãng được đào tạo, cơ cấu đúng
tinh thần pháp quyền thì không thể có tư duy coi dân như kẻ thù giai cấp để trở
thành nguyên nhân đẩy nông dân đến chỗ đối nghịch với chính quyền và điều tất yếu
đã xảy ra, nông dân còn có thể làm gì khác là nổ súng để bảo vệ mồ hôi xương
máu, thành quả lao động của mình cho dù đó là một hành động tuyệt vọng?
Với vụ Đoàn Văn Vươn, đảng, nhà nước chắc chắn thấy rõ vai trò tác nhân
gây ra hậu quả vô cùng tai hại chính là do Đảng ủy các cấp từ thành phố Hải
phòng tới huyện Tiên lãng, xã Vinh Quang đã đi ngược lại lợi ích của nhân dân,
hành động đứng trên luật pháp, vi phạm Hiến định: “Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ
nghĩa Việt Nam là Nhà nước của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân”.
Hãy xem, mấy trăm đảng viên huyện Tiên lãng, đảng bộ xã Vinh Quang, Dưới
sự chỉ đạo của Thành ủy Hải phòng tới các chi bộ nơi xảy ra vụ này, các đoàn thể:
Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, hội cựu chiến binh, hội phụ nữ… đủ cả, tại sao không ai
lên tiếng đúng, sai? Thậm chí khi sự việc đi quá xa thì đảng ủy các cấp không cần
biết tình hình dân chúng ra sao chỉ tìm cách chạy tội, dối trên nạt dưới, bịt mồm
công luận, phát biểu xằng bậy đổ tội cho quần chúng nhân dân. Đây là thái độ cực
kì phản động, phá hoại nốt niềm tin cuối cùng của quần chúng vào đảng. Làm cho nhân dân không còn coi nhà nước là một
Nhà nước pháp quyền mà là một Nhà nước đảng quyền. Đó là cách phá đảng hiệu quả
nhất của đảng ủy các cấp ở Hải phòng.
Về nhận thức của cán bộ, đảng viên ở đây trong các chủ trương, đường
lối, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước thể hiện ra sao? Nhiệm vụ của
người đảng viên là “Luôn luôn thắt chặt mối liên hệ với quần chúng, phát huy
quyền làm chủ tập thể của quần chúng, hết lòng, hết sức phục vụ quần chúng, đặt
lợi ích của Đảng, của nhân dân lên trên lợi ích cá nhân… Phải tôn trọng và phát
huy quyền làm chủ tập thể của quần chúng, chăm lo đời sống của quần chúng... Phải
thường xuyên làm công tác tuyên truyền, vận động quần chúng, phát triển ảnh hưởng
của Đảng trong quần chúng, kiên quyết đấu tranh chống quan liêu, mệnh lệnh, độc
đoán, chuyên quyền, xa rời thực tế, xa rời quần chúng”, đảng viên ở đây đã thực
hiện đến đâu? Lời Hồ chủ tịch căn dặn: “Cái gì có lợi cho dân ta phải hết sức
làm, cái gì có hại cho dân ta phải hết sức tránh” còn đó. Cán bộ, đảng
viên ở đây đã học tập và làm theo thế nào?
Đảng yêu cầu các đảng viên phải gương mẫu cho quần chúng noi theo nhưng
một thực trạng xã hội phổ biến là hiện nay, rất ít cán bộ đảng viên tỏ
ra là lực lượng tiên phong trong xã hội. Họ không quan tâm đến việc phát huy
quyền dân chủ, mà chỉ chú ý những gì có lợi cho bản thân. Cán bộ có chức
có quyền do động cơ, lối sống cá nhân lại vi phạm dân chủ, dọa nạt, ức hiếp,
trù dập, trả thù những người dân tố cáo sai phạm. Những cán bộ đảng này rất
sợ dân chủ vì, thực hiện dân chủ thì họ không dễ dàng qua mặt quần chúng để thủ
lợi. Đó cũng là nguyên nhân làm cho số đông quần chúng chỉ biết lo cho cái tôi
của mình, sống theo kiểu trùm chăn an phận, vô cảm. Do đó, sức mạnh cộng đồng dần
dần bị triệt tiêu tạo điều kiện thuận lợi cho cái ác thỏa sức tung hoành làm
thui chột cái thiện. Đó là nguy cơ đánh mất nền văn hóa đạo đức vốn được coi là
nền tảng cho luật pháp chính danh.
Trong vụ này Ban thường vụ huyện ủy Tiên Lãng là đối tượng cụ thể trực
tiếp, Ban thường vụ đảng ủy thành phố Hải phòng là đối tượng dán tiếp liên đới gây
ra hậu quả nặng nề, thiệt hại chính trị khôn lường cho đảng, nhà nước.
Sau Thông báo kết luận của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng thì điều cốt yếu hiện
nay là: Với nghị quyết trung ương 4 khóa XI, đảng, nhà nước đã quyết tâm đến
đâu để chỉnh đốn đảng, xây dựng một nhà nước pháp quyền thực sự vì dân hay, bằng
các hành động vừa qua trong vụ Tiên lãng, đảng chỉ muốn cắt một liều thuốc an
thần chứ không dám cắt bỏ các khối u ác tính vốn phải cần đến một thái độ nhìn
thẳng vào sự thật và một hành động dũng cảm có thể là đau đớn nhưng đem lại một
thân thể lành mạnh cho đảng sau hơn 80 năm vật lộn với chính mình, tạo nên một
nhà nước pháp quyền thực sự vì dân.
Mai Xuân Dũng
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét